Pandemia garaian ekin zioten aipatu dinamika horri. Azaldu zutenez, gaiarekiko kezka zuten batetik, bestetik, geroz eta modu ageriagoan, gaia plaza publikoa nagusitasun gehiagoz hartzen ari zenaren pertzepzioa. "Uste genuen, tabu izatetik lehenengo lerrora igarotzeko trantsizio horretan, bai egiten zen begirada marko zehatzetatik eta gu ez ginen oso konbentzituta marko horiek egokiak ote ziren, bagenuen halako deserosotasun puntu bat".
Horrez gain, "uste genuen, belaunaldi bezala bereziki kolpatzen gaituen krisia dela osasun mentalarena". Komunitatearekiko arduratik abiatu zuten dinamika hau, halere, Sutegin aipatu zutenez, "osasun mentalari begiratzeko zegoen marko konbentzionala zen kezka handiena eragiten ziguna". Izan ere, arreta norbanakoan jarri eta "termino paliatiboetan" hitz egiten da gai honi buruz Ernairen esanetan edota baliabideak publiko izan beharraz. Aldiz, "jatorrian ez da hainbeste arreta jartzen". Horregatik, gazte antolakundetik ziotenez, "jatorriari begiratzearen beharra sentitzen genuen. Hortik jarri ginen martxan".
"Ez gara kristalezkoak"
Lantaldera batu ziren Ernaiko kideak eta "baita proiektua aurrera eramateaz arduratzeko prest zeuden hainbat parte hartzaile desberdin". "Ez gara kristalezkoak" zioen kanpaina bat bideratu zuten lehenik "Usurbilgo gazteak interpelatzeko". Gazte antolakundeko ordezkarien esanetan, "lelo honek ondo funtzionatu zuen, gai izan ginen jende desberdinarengana iristeko. Sortu genuen jakinmin edo interes berezia hainbat gazterengan".
Galdetegi bat zabaldu zuten gero, "herriko gazteek osasun mentalari begira ditugun kezkak edo arazo sortzaile nagusiak identifikatzeko. Saiatu ginen ahalik eta hedapen handiena ematen, garrantzitsua zelako ahalik eta erantzun gehien biltzea".
Beste ikuspegi batetik heltzeko
Jasotako erantzunekin, "herriko gazteen interesguneak identifikatutzat eman genituen eta bertatik hasi ginen hausnarketa saio desberdinak definitzen, elkarrekin landu ahal izateko. Adibidez, gazteon artean ateratako kezken artean zeuden, antsietatea, harreman ereduak, kontsumoa edo bizi, lan edo ikasketa baldintzak". Argi zutenez, "saio bakoitzak, beharren araberako formatu ezberdin bat hartuko zuen. Jende ezberdina" bildu nahi zuten. Eta baita lortu ere; "komunitatetik halako dinamika herrigile bat sustatzeak zer potentzialtasun eta irismen eman zigun" nabarmendu zuten Sutegin.
Bi urteko prozesu honek balio izan die ikusteko "zure bizipenak partekatzerakoan, zure arazoen kausa partekatuak izan ditzakezula ondokoarekin, edo jatorri komun batetik etor daitezkeela arazo horiek. Interesgarria da oso ikustea denok batera nola arazo horien erroa identifikatzen genuen". Horrek "baimentzen digu ateak irekitzea osasun mentalaren problematikari beste pespektiba batetik begiratu eta arazoak modu desberdinean ulertzen hasteko".
"Kritika estrukturalagoak" biltzen dituen marko teoriko bat definitu eta gizarteratu ahal izan dute lanketa honi esker. "Proiektua guretzat baliagarria izan da marko hau sortzeko hausnarketa oso desberdinetatik elikatuta eta osasun mentalaren problematikari beste perspetkiba batetik begiratzeko aukera izan dugulako. Modu kolektibo batean hausnarketa partekatzea izan da gakoa", nabarmendu zuten; laburbilduz, "ni eta nire arazoez hitz egitetik, gu eta gure arazoez hitz egitera igarotzea".
