Gutxieneko soldata propioa, apustu osasungarria
Osasun-arloko desberdintasun sozialak honela deskribatzen dira: gizartean, ekonomian, demografian edo geografikoki definitutako populazio-taldeen arteko osasun-arloko desberdintasunak, bidegabetzat eta saihesgarritzat jotzen direnak. OMEk adierazi du biztanleria hazten, bizi, lan egiten eta zahartzen ari den egoeraren eta gaixotasunari aurre egiteko erabiltzen diren sistema moten emaitza direla.
Euskal Herrian, azken 10 urteetan langabeziak etengabe behera egin duen arren (SEPEk jaso du), eta Gutxieneko Soldata igo egin den arren (2018an hilean 735 euro izatetik 2025ean 1.184 euro izatera igaro da), Gini desberdintasun-indizearen balioak behera egin du, desberdintasun sozio-ekonomikoak gora egin duela adieraziz, eta pobrezia-arriskuaren adierazleak gora egin du azken hamarkadan.
Enplegu asko sortzen dira, baina oinarrizko bizi-premiak betetzeko soldata eskasak dituzte; horrek azaltzen du enplegu-aniztasunaren normalizazioa eta lan informalaren ugaritzea, lan-baldintza prekarioetan eta artatu gabeko edo gaizki kudeatutako lan-arrisku ugariren eraginpean; horien ondorio da lan-istripuen eta lanbide-gaixotasunen maiztasun handia. Etxebizitza eskuratzea, jabetzan edo alokairuan, ezinezkoa da gazte gehienentzat, eta elikagai osasungarrien (frutak, barazkiak eta arraina) prezioak igotzeak kontsumoaren beherakada azaltzen du. Faktore horiek kolektibo ahulenen osasunerako kaltegarriak dira eta, horiez guztiez gain, gizarte-gasturako aurrekontu-baliabide publikoen jaitsieraren mehatxua ere presente dago, osasuna eta osasunean eragiten dutenak (hezkuntza, etxebizitza, prestazioak...) barne; mehatxu horrek hainbat arrazoi ditu, besteak beste, NATOko estatuek iragarritako gastu militarra handitzeko erabakia, Espainiakoa barne, nahiz eta horrek pixkanaka egin.
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek, EAEko CCOO eta UGT sindikatuen babesarekin, Hego Euskal Herriko langileentzako lanbide arteko gutxieneko soldata (LGS) eskatzeko eta lortzeko prozesua jarri dute abian. Behar bezala adierazi dute gutxieneko soldata aberastasuna banatzeko eta gizarte-kohesiorako mekanismoa dela, pobreziaren atalasearen azpitik dagoen pertsona-kopurua murrizten duela eta soldaten goranzko negoziazioa bultzatzen duela lan-baldintza legalak baino hobeak dituzten sektoreetan. Horregatik, euskal langileen beharren araberako gutxieneko soldata ezartzea behar dugu.
Osasun-arloko desberdintasunak murrizte aldera, Osasun Publikoaren Aldeko Plataformen koordinatzaileko kideok (Osasun Publikoaren plataformak) ez dugu aintzat hartzen Gasteizko eta Iruñeko legebiltzarrei sindikatuek egindako eskakizuna. Sindikatuen eskari hori egoki egiten da indarrean dagoen Langileen Estatutuaren erreformarako lege-proposamen bat onartzearen alde, autonomia-erkidegoek beren LGS propioa ezartzeko eskumenak aitor ditzaten.
OPA Herri Plataformak - Osasun Publikoaren Aldeko plataformen Koordinakundea
Nafarroako Osasun Plataforma