"Hausnarketarako tresnak eskaintzea" zuen xede hitzorduak eta horixe, zer pentsatua eragin zuen NOAUA! K.E.-k azaroaren 19an Potxoenean antolaturiko "adi entzun, gozo idatzi" jardunaldiak. Alfabetatze mediatikoa eta gazteekin lan egiten duten eragileen artean tresna digitalen erabilera osasuntsua sustatu nahiz gaia herriratzea izan ziren Idoia Torregaraik zuzenduriko saioaren xede nagusiak. Lehenbizi, teknologia libreak eta ekonomia sozial eraldatzailearen markoan dabiltzan enpresa eta kooperatiben bilguneko TEKS elkarteko kide Mattin Solisek hartu zuen hitza. Komunikazio burujabe baterantz jo ahal izateko hainbat gako eskaini zituen, geure datuak geure kontrolpetik kanpo helburu komertzialekin ustiatzen dituzten sareak nagusi diren garaiotan.
Mattin Solis: "Webguneak gure etxea izan beharko luke eta horien bidez, tokian tokiko beharrak lehenetsi"
Testuinguru horretan, webguneen erreferentzialtasuna aldarrikatu zuen. "Webguneak gure etxea izan beharko luke" eta horien bidez "tokian tokiko beharrak" lehenestearen alde egin zuen; atariok izatea komunikazio beharrei erantzuteko ereduaren abiapuntu eta, gero, "hortik bideratzea sare sozialak". Ildo horretan, onuragarritzat jo zuen "bitarteko ezberdinak izatea gure jarduna helarazteko". Horretarako garrantzitsutzat jo zuen "zer eredu sustatu nahi dugun" argi izatea, beharrak edota desioak egoki identifikatuak izatea. Sare sozial askeei erreparatu zien. Izan ere, "sare sozial bakarra izateko aukera ematen dute" eta sare bakar horretatik, gainerakoak jarraitzeko aukera, "elkar komunikatzeko aukera". Ondorioz, aukera gehiago eskaintzen ditu "sare batean egoteak hortik eragiteko". Gauza guztien antzera, aukera horrek ere baditu desabantailak, ordea; hedapen eta erabiltzaile gutxi dituzte. Komunikazio burujabe baterako gako gehiago ere gogorarazi zizkigun; alor honen kontrola izaten laguntzen duten kartelen nahiz mezularitza tresnen bidezko edota ahoz ahokoak ahalbidetzen duen hartueman zuzena.
Mattin Solis, TEKS elkarteko kidea.
Erabilera moduak
Jardunaldiaren bigarren zatiak mahainguru batean bildu zituen herriko gazteekin lanean diharduten Ziortza Gazte Elkarteko, Usurbil Kirol Elkarteko eta Zumarte Musika Eskolako ordezkariak. Sareen munduan zer nolako komunikazio eredua sustatzen duten ezagutzeko parada izan zen Potxoenean. Eskubaloi taldeen bilgunean esaterako, "komunikazio politika integrala" lantzeko ahaleginean dabiltzala adierazi zuen bertako kirol zuzendari Julen Nazabalek. Entrenamendu saioetan komunikazio zuzena bultzatzen dutela zioen, nahiz whatsapp zerbitzua eraginkorragotzat jo eguneroko jardunaren gorabeherei buruz aritzeko. Halere, zioenez, "erabilera egokia" sustatzen dute. Instagrama dute, argi baitute "hor egon beharra" dutela haien jarduna gizarteratzeko; Youtuben ere bai, kasu honetan, lehen nazional mailan lehiatzen ari den taldearen Oiardoko partidak eskaintzera behartuak daudelako. Aurrera begira, ordea, Usurbil K.E.-ren berri emango duen "webgunea sortzeko bidean" direla jakinarazi zuen Nazabalek.
Sare sozialon erabileran jarri zuen hain zuzen, arreta Zumarte Musika Eskolako zuzendari Idoia Arruabarrenak. Gainerako komunikazio herraminten antzera, egoki erabiliz gero onuragarria izan ziteekela zioen baina mundu birtual hau ze azkar doan eraldatzen ohartarazi zuen eta konturatzerako nola aurre hartzen diguten aldaketok. "Kontu handiz erabili beharreko tresnak dira", nabarmendu zuen. Izan ere, Zumartek belaunaldi guztietako kideak ditu, hasi 4 urtetik eta 75 urtera artekoak. Oraindik, hor dagoen arrakala digitala nabarmendu zuen. Esaterako, matrikulazio garaia heldutakoan, nola helduenek ez duten gainerakoek duten trebetasun maila bera izen-ematea online izapidetzerakoan. Horregatik, aurrez aurreko zerbitzu presentzialaren nahiz bestelako, hau da, papereko (kartelak...) komunikazio euskarrien erabileraren beharra aldarrikatu zuen.
Adimen artifiziala
Gaurkotasun handiko beste gai bat ere jarri zuen mahai gainean; adin txikikoen eta haien irudien tratamenduarena hain zuzen. Baimen bidez funtzionatzen dute, eta argazkietan ateratzeko baimena ematen ez dutenak egun gehixeago direla adierazi zuen. Kontsultak egin behar izan dituzte, esaterako, igaro den 40. urtemugako argazki zaharren erakusketa antolatu zutenean bezalaxe. Izan ere, garai batean ez zen baimenik eskatzen.
"Gaurkotasun handiko gaia ere jarri zen mahai gainean; adin txikikoen eta haien irudiena"
Ildo beretik mintzatu zen baita Usurbil K.E.-ren ordezkaria. Joera bera, baimena ematen ez dutenen igoera sumatu dute. "Oso gai korapilatsua da", adierazi zuen, eskubide indibidual eta kolektiboak talkan jartzen dituelako. Eragileok bezala DBH-koekin lan egiten dute baita Ziortza Gazte Elkartekoek ere. Tarteko bide bat hartzearen aldeko hautua egiten dute. Irudien tratamenduari lotutako bi baimen eskatzen dituzte; bat, ikasturtean zehar egiten dituzten ekintzetarako eta bestea, udako kanpaldirako. Talde argazki orokorrak ateratzen ahalegintzen dira helburu argi batekin; "herriari nahiz gurasoei zer egiten dugun erakusteko" soilik. Irudion hedapenari dagokionean, mugikorra lehen aldiz geroago emateko egin den ahaleginak islada izan du haien jardunean. Altxa Burua mugimenduak egituratu duen eskaera horrekin bat egiteaz gain, haien jardunean gauzatzera heldu dira. Hala, Eneka Muñozek eta Jona Allurrek azaldu zutenez, "ahoz ahokora" itzuli dira gazteekin; haien gurasoekin posta elektroniko bidez komunikatzen dira. Sortuak dituzten whatsapp taldeak informatiboak dira, ez dago interakziorik.
Herri mailako sarea
Adimen artifiziala bai edo ez, edo zer nolako erabilera egin. Eztabaida sakona pizten ari den gai hau ere ekarri zuten eragileen mahaingurura. Usurbil K.E.-tik adierazi zuen Nazabalek baietz, erabiltzen dutela diseinu lanetarako edota estatistika datuak biltzeko. Entrenatzailea ere bada bera eta, esaterako, beroketa ariketen tartea prestatzeko ere baliagarri zaiola gaineratu zuen.
Zumarteko ordezkariak adimen artifiziala eta sorkuntzaren arteko talka mahaigaineratu zuen. Arruabarrenak kezkati galdetu zuenez, moldaketak egiteko baliabide hori erabiltzetik haratago, teknologia berri horren eraginez "jendeak sortzeari utziko dio?".
"Herri mailako sare sozial bat eratzeko ideiak tartea hartu zuen jardunaldi amaieran"
Irudiari soilik ez hizkuntzari ere erreparatu nahi izan zioten. Euskaraz komunikatzen dira nagusiki eragileok, nahiz ezinbestekoa dutenentzako komunikazio hori elebitan gauzatu.
Askotariko kezkak, galderak azaleratu zituen jardunaldiak, baina baita balizko erantzunen bat ere. Herri mailako sare sozial bat eratzeko ideiak tartea hartu zuen jardunaldi amaieran.