Ezaguna izango zaizue inguru hau. Izan ere, duela bi urte, 2022ko uztailetik aurrera, aipatu erreka apartsu eta gorritsu egotea eragin zuen beste isurketa batek. Bi urte lehenago, 2020ko maiatzean ehunka arrain eta aingira hil zituen amonio isurketa izan zen Zubietako erraustegitik Arkaitzerrekara.
Oraingo hau, iragan abuztuaren 3an jazotakoa, "erraustegiaren plataformaren hondoko drenaren irteeran", izan zela salatu zuen GuraSOSek. Herritar batek gertatutakoa ikusi eta "112 zenbakira deitu zuen, eta ondoren, URA-ko agente bat bertaratu zen eta laginak hartu zituen, ondoren aztertzeko". Horrekin batera, biharamunean, abuztuaren 5ean, "jakin zen egun horretan bertan sute bat gertatu zela erraustegiaren instalazioetan, eta GHK-k ez du horren berririk eman, ez aipatutako komunikatuan, ez beste inon. Donostiako suhiltzaileen sare-kontuaren bidez jakin da sutearen berri. GuraSOSek jakin ahal izan duenez, erraustegiaren zuloan piztu zen sutea, eta litekeena da bengala pirotekniko batek eragin izana".
"Ez du egia esaten"
Gipuzkoako Hondakinen Kontsortzioak (GHK) gezurtatu egin nahi izan zuen GuraSOSek adierazitakoa, "gardentasunarekin eta ingurumen babesarekin duen konpromisoa" berrestearekin batera. Azaldu zuenez, "gorrixka koloreko ferroso finen irteera fenomeno naturala da, eta urtero gertatzen da bero eta ur eskasia dagoen hilabeteetan. Ez da Gipuzkoako Ingurumen Guneko isurketen edo industria-jardueren ondorio. URA, Uraren Euskal Agentziak, beharrezko egiaztapenak egin ditu eta gertakaria hau izan dela baieztatu du. Fenomeno hori ez da GHKren instalazioetan bakarrik gertatzen; Arkaitzerreka errekaren beste isurialdean ere ikusten da, Eskuzaitzetan. Horrek indartu egiten du uda garaian prozesu natural errepikakorra izatearen baieztapena".
Elkarte honetatik helarazitako argazkietan, ordea, Arkaitzerrekan hodi gorri bat jarri zutela ikus daiteke, elkarte horren esanetan, "urak edo isuriak desbideratzeko". Datu hau ezkutatzea egotzi zion GuraSOSek GHK-ri. "Ez du haren funtzioa azaltzen, isurketa baten aurrean gaudela adierazten duen zantzu oso kualifikatua denean". Kontsortzioak esandakoaren aurrean, bestalde, "GHK-ren prentsa-oharrak ez du egia esaten mehe ferrosoen bidezko kolorazioaren fenomenoa Arkaitzerrekako ibilguan ohikoa eta naturala dela baieztatzen duenean. Fenomeno hori Eskuzaitzetako ibilguan ezagutzen da, baina ez da inoiz Arkaitzerrekan eman, 2022ko uztaileko lixibiatuekin egindako ikustaldian izan ezik. Izan ere, egun hartan, errauskailuaren hondoko drainaren bokaletik gora, argi jaisten eta jaisten ziren, eta ibilgua ez dago gorri-gorri. Arkaitzerrekako arazoa erraustegiaren hondoko drainaren lotura-puntuan sortzen da, ez ibaian gora".
Erakundeen erabilera moduaren salaketa
GuraSOSetik gogorarazi dutenez, "egitura-akats edo -matxura baten aurrean gaude (instalazioen estankotasun-galera), gaur egun konpondu ez dena, eta horrek esan nahi du isurketa mota hori posible izateaz gain, litekeena ere badela". Ildo horretan, gaineratu duenez, "GHK-k bere oharrean adierazten duen bezala "gardentasunarekiko konpromisoa" berresten badu, hondoko drainaren bokalearen inguruan jarritako hodiaren funtzionaltasuna argitu beharko luke, GuraSOSek dioen bezala Arkaitzerreka (urak eta ibilgua) ibaian gora garden dagoen argitu beharko luke, zergatik gertatzen den koloratze-fenomeno hori erraustegiaren hondoko drainaren irteeran bakarrik eta nola gerta daitekeen erraustegiaren plataforma osoa betegarria izanik. Eta, batez ere, URA agentziaren analisi, azterketa eta ondorioen berri eman beharko dio iritzi publikoari, horietan oinarritzen baita bere oharra, eta, ez badago, nork eta zergatik konprometitu duen erakunde horren sinesgarritasuna, igorri ez diren ondorio berberen ahotan jarriz".
Gertaera honen aurrean, hain zuzen, GHK-k erakundeekiko eginiko erabilera "zeken eta propagandistikoa" salatu du GuraSOSek, besteak beste, URA agentziaren sinesgarritasuna auzitan jarri izana ere bai. Izan ere, agentzia honen ikerketa hasi baino ez da egin.
